yedy haber merkezi
ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi, Beyaz Saray’ın mimari ve estetik projelerini görüşen bağımsız federal kurulun (Commission of Fine Arts) altı üyesini görevden aldı. Değişiklik, kurulun Trump’ın Beyaz Saray’a eklemeyi planladığı yeni balo salonu ile ilgili inceleme yürütüyor olmasının hemen ardından geldi. Yönetim, yakında kurul için “President Trump’ın Amerika Öncelikli (America First) politikalarıyla uyumlu” yeni isimler atayacağını bildirdi.
Görevden alma; başkanlık personel ofisinin e-postasıyla iletilen bildirimlerde üyeliklerin “derhal sona erdirildiği” ifadesi ile bildirildi; Reuters’in aktardığına göre e-posta metninde “Pozisyonunuz hemen sona erdirilmiştir” ifadeleri vardı. Habere göre altı üye, eski Başkan Joe Biden döneminde atanmıştı.
Bu kurulun rolü ve önemi
Commission of Fine Arts, başkent bölgesindeki kamu binaları ve anıtlarda estetik ve mimari yönergeler konusunda kongre tarafından yetkilendirilmiş bir danışma organı; mimari projelere hukuki yetkiden ziyade resmi tavsiyeler sağlıyor ve Washington’daki mimari uygulamalarda etkili bir kurum olarak kabul ediliyor. Trump yönetiminin kurul üyelerini değiştirmesi, federal yapılar ve başkent estetiği üzerinde doğrudan etki yaratabilecek bir adım olarak değerlendiriliyor.
Neden şimdi — balo salonu, yıkım ve kaynak soruları
Karar; Beyaz Saray’ın Doğu Kanadı’nda başlayan yıkım ve yeni 90 bin metrekareye varan balo salonu inşası tartışmalarıyla aynı zamana denk geldi. Beyaz Saray’ın projeyi kendi bağışçıları ve Trump tarafından finanse edileceğini söylemesiyle birlikte maliyet ve şeffaflık eleştirileri yükseldi; farklı yayınlar projenin 200–250 milyon dolar aralığındaki maliyetine işaret etti. Eleştirmenler, inşaata başlamadan önce bağımsız incelemelerin tamamlanması gerektiğini savundu.
Siyasi ve etik tepkiler
Kararın ardından Demokrat Senatör Adam Schiff de dahil olmak üzere bazı milletvekilleri, projenin nasıl finanse edildiğine dair “tam hesap” istediler ve projenin “erişim ve etkili ayrıcalıklar karşılığında bağış toplamaya” dönüşme riski konusunda endişelerini dile getirdiler. Eleştirel yorumlarda, yönetimin sanat ve kültür kurumlarını hızla değiştirmesinin kamu denetimini zayıflatabileceği vurgulandı.
Sanat camiası ve korunma endişeleri
Sanat çevreleri ve mimarlar, kurulun görevden alınmasını “estetik ve kurumsal bir çatışma” olarak okudu; bazı uzmanlar bunun federal mimari standartların ve şehir peyzajına ilişkin bağımsız görüşlerin zayıflatılması anlamına gelebileceğini söyledi. Guardian’ın değerlendirmesi, atamanın yalnızca tek bir proje etrafında şekillenmediğini; aynı zamanda federal sanat kurumlarının politik yönlendirmeye açık hale getirildiğine dair daha geniş kaygıları da su yüzüne çıkardığını belirtti.
İdari süreç ve takip
Reuters’ın aktarımına göre Beyaz Saray, yeni üyelerin kısa süre içinde atanacağını ve bazı tasarım planlarının (ör. Ulusal Başkent Planlama Komisyonu’na sunulması gerekenler) yakında ilgili kurumlara gönderileceğini bildirdi. Uzmanlar ise sürecin hızlandırılmış görünmesini ve bağımsız incelemelerin tam olarak işlemeden uygulamaya geçilmesini eleştirdi.
Bu süreçte neler izlenmeli?
- Beyaz Saray’ın atayacağı yeni üyelerin kimler olacağı ve geçmiş profillerinin incelenmesi.
- Balo salonu projesinin mali kaynakları hakkında daha ayrıntılı resmi açıklamalar ve bağışçılarla ilgili şeffaflık taleplerinin yanıtlanması.
- Ulusal başkent planlama ve koruma kurumlarının (ör. National Capital Planning Commission) projeyi ne zaman ve nasıl değerlendireceği.
